Fundusz alimentacyjny

Fundusz Alimentacyjny i postępowanie wobec dłużników alimentacyjnych stanowi system wspierania osób znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej z powodu niemożności  wyegzekwowania alimentów od osób zobowiązanych wobec nich do alimentacji. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przyznawane są na warunkach określonych w ustawie z dnia  7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j.: Dz. U z 2020 r. poz. 808).

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują:

• obywatelom polskim;
• cudzoziemcom: jeżeli wynika to z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów dwustronnych o zabezpieczeniu społecznym, przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej oraz zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 186 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. poz. 1650oraz z 2014 r. poz. 463 i 1004), przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z uzyskaniem statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej.

Korzystać z Funduszu Alimentacyjnego może osoba uprawniona do pobierania alimentów od rodzica na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez Sąd, jeżeli egzekucja okazała się bezskuteczna.

Uprawniony może ubiegać się o wypłaty pieniężne do ukończenia 18 roku życia, jeśli jednak uczy się w szkole lub szkole wyższej – górny limit wieku to 25 lat. W przypadku posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności - bezterminowo. Świadczenie z funduszu alimentacyjnego przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 900zł. Wyłączone z takiej pomocy są natomiast osoby, które weszły w związek małżeński bądź zostały umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej. Aby ubiegać się o środki alimentacyjne z Funduszu konieczne jest złożenie wniosku przez osobę uprawnioną lub jej przedstawiciela ustawowego (wniosek jest dostępny na stronie internetowej Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej). Składa się go w GOPS we właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej.

Bezczynność egzekucji zachodzi, kiedy w ciągu dwóch miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych. To także sytuacja, gdy dłużnik przebywa poza granicami RP – a wszczęcie i prowadzenie postępowania egzekucyjnego nie jest możliwe ze względu na brak podstawy prawnej do podjęcia czynności zmierzających do wykonania tytułu wykonawczego w miejscu zamieszkania dłużnika oraz braku możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą.

Przyznawanie i wypłata świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz podejmowanie działań wobec dłużników alimentacyjnych jest zadaniem zleconym gminie. Maksymalna kwota, jaką można otrzymać to 500 zł, nawet jeśli zasądzone alimenty w wyroku sądowym opatrzonym klauzulą wykonalności wynoszą 700 czy 1000 zł. Poniżej kwoty 500 zł. fundusz wypłaca pieniądze w takiej ilości, jaką orzekł sąd względem uchylającego się od obowiązku alimentacyjnego. Wypłaty następują w tzw. okresie świadczeniowym w ratach miesięcznych, który trwa 12 miesięcy. 

Organ, który zobowiązany jest do dokonywania wypłat należy na bieżąco informować o zachodzących zmianach w kwestii: liczby członków rodziny, uzyskania lub utraty dochodu albo innych zmian mających wpływ na prawo do świadczeń. W ciągu 30 dni od daty złożenia wniosku i skompletowania dokumentów, następuje zakończenie postępowania w sprawie przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego decyzją administracyjną. Świadczenie jest przyznawane na okres od 1 października roku bieżącego do 30 września roku następnego. Wnioski o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego na nowy okres świadczeniowy są przyjmowane od dnia 1 sierpnia a w przypadku wniosków składanych drogą elektroniczną od dnia 1 lipca danego roku.